7 Aralık 1875te Balıkesirde doğdu. 18 Ekim 1957 de İstanbulda yaşamını yitirdi. Edebiyat-ı Cedide akımının önde gelen isimlerinden. 1895-6′da Mülkiye Mektebini bitirdi. Maarif Nezareti Mektubi Kalemi nde memur olarak çalıştı. 1897′den sonra Vefa ve Mercan idadilerinde Fransızca ve Türkçe öğretmenliği, yöneticilik yaptı. Tevfik Fikret’ten sonra Servet-i Fünun dergisinin yönetimini üstlendi. Bir çevirisi nedeniyle yargılanıp aklandı ama dergi kapatıldı. 1908′de 2′nci Meşrutiyet’in ilanından sonra Tevfik Fikret ve Hüseyin Kazım Kadri ile birlikte Tanin Gazetesi’ni çıkardı. Aynı yıl İttihat ve Terakki Cemiyeti’nden İstanbul mebusu seçildi. 1920′de İstanbul’un İngilizler tarafından işgalinden sonra tutuklanıp Malta Adası’na sürüldü. 1922′de sürgün dönüşü Tanin’i yeniden çıkardı. Cumhuriyet’in ilk yıllarında çıkarılan yasaları ve bazı uygulamaları eleştirince İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı ve beraat etti. 1925′te ikinci kez yargılandı, Çorum’a süresiz sürgüne gönderildi, Tanin gazetesi kapatıldı. 1926′da af sonucu cezası kalkınca İstanbul’a döndü. 1933-1940 arasında “Fikir Hareketleri” dergisini çıkardı. Atatürk’ün ölümünden sonra tekrar politikaya döndü. 1935-1939 arasında Çankırı, 1943-1946 arasında İstanbul milletvekili oldu. 1943-1947 arasında Tanin gazetesini tekrar yayınladı. Ulus gazetesinde başyazarlık yaptı. Ulus’ta yayınlanan bir yazısı nedeniyle dokunulmazlığı kaldırıldı. 1954′te bu kez Demokrat Parti aleyhindeki yazıları nedeniyle hapse mahkum edildi, ama cumhurbaşkanı tarafından affedildi. Öğrencilik yıllarında yazmaya başladı. Yazıları Mütalaa, Tarik, Sabah ve Saadet gibi gazetelerde yayınlandı. Biçim ve öz bakımından Ahmet Mithat etkisi görülen ilk romanı “Nadide” 1981′de basıldı. İkinci romanı “Hayal İçinde”de gerçekçi bir yaklaşım temelinde ruhsal çözümlemelere yer verdi. Öykülerinde İstanbul’da yaşayan azınlıkları, seçkin kişileri anlattı. Servet-i Fünun dergisinin yanında, Edebiyat-ı Cedide Kütüphanesinin kurulmasını sağladı. Ayrıca Servet-i Fünun karşıtı yazarlarla yapılan kalem kavgalarında hep ön planda yer aldı. Çeviriler yaptı, elli kadar eseri Türkçeye kazandırdı.

 

 

 

                                                                          Edebi Kişiliği

 

1. Servet-i Fünun edebiyatının öykü, roman, deneme, sohbet ve eleştiri yazarlarından Hüseyin Cahit yalçın, daha çok gazeteciliği ve eski edebiyat taraftarlarına karşı yeni edebiyat anlayışını savunan yazılarıyla tanınmıştır.

2. Edebiyat-ı Cedide döneminde eski edebiyata karşı yeni edebiyatı, Doğu kültürüne karşı Batı kültürünü savunmuştur. Eleştirileri daha çok Servet-i Fünun anlayışına karşı yapılan eleştirilere cevap niteliğindedir.

3. Öykü ve romanlarını gözleme dayanan, gerçekçi, şairane ve süslü bir üslupla yazmıştır. Politik yazıları ise sadedir.

4. Yoğun bir fikir yapısı, keskin bir eleştiri anlayışı vardır. Pervasız, cesur politik makaleler yüzünden çoğu kez ölüm teditleri almış, hapse girmiş; sürgüne gönderillmiştir.

5. Zamanın bütün tartışmalarına katılmış, inandığı davalar uğruna ömrünün sonuna kadar kalem savaşına devam etmiştir.

6. Fransız İhtilali’ni konu alan Edebiyat ve Hukuk başlıklı çeviri makalesi, Servet-i Fünun dergisinin kapanmasına yol açmıştır.

 

                                                                              Eserleri

 

Roman:

Nadide (1891)

Hayal İçinde (1901)

 

Öykü:

Hayat-ı Muhayyel (1899)

Niçin Aldatırlarmış? (1922)

Hayat-ı Hakikiye Sahneleri (1909)

 

Diğer:

Kavgalarım (1910)

Edebi Hatıralar (1935)

Siyasal Anılar (1975)

Talat Paşa (1943)

Türkçe Sarf ve Nahiv (1908)

Benim Görüşümle Olaylar (4 cilt, 1945-47)

Seçme Makaleler (1951)